Twórczość i publikacje - Jana Pawła II


 

 

   

 

Strona główna

Powrót

Poezja

Karol Wojtyła jako poeta był najpierw zafascynowany Biblią i renesansem, o czym świadczy młodzieńczy zbiór wierszy Renesansowy psałterz, nawiązujący do Jana Kochanowskiego. Potem przedmiotem trwałej fascynacji stał się romantyzm, zwłaszcza Juliusz Słowacki oraz Cyprian Kamil Norwid. Swoje wczesne utwory publikował od roku 1950 w prasie katolickiej pod pseudonimami literackimi Andrzej Jawień, AJ i Piotr Jasień, a po 1961 roku – Stanisław Andrzej Gruda. Był wieloletnim współpracownikiem „Tygodnika Powszechnego”.

Wojtyła uprawiał lirykę refleksyjną, często wizyjną. Dwa nieduże poematy Pieśń o Bogu ukrytym oraz Pieśń o blasku wody skupiają się wokół doświadczeń wewnętrznych człowieka w jego obcowaniu z naturą, tajemnicą bytu, a w końcu z Bogiem. Utwór Myśl jest przestrzenią dziwną to niemal filozoficzna analiza ludzkich aktów poznawczych, w tym fenomenu intelektu jako daru. Poemat Kamieniołom rozważa moc osoby ludzkiej, jej pracę, budowanie wspólnoty z naturą i ludźmi. Rozwija te myśli obszerny, z pogranicza poezji i prozy poetyckiej, utwór Wigilia wielkanocna 1966, z mistycznym motywem rozmowy z Bogiem, z tematem cierpienia i natury, wreszcie z finalną wizją ziemi jako świętej więzi człowieka i przyrody, co jest obrzędem ukazującym światło Boga.

W roku 1999 udziałem Jana Pawła II ukazała się płyta kompaktowa Abba Pater, na której znalazły się fragmenty recytowane i śpiewane przez Jana Pawła II w muzycznym opracowaniu Leonarda de Amicis oraz Stefano Mainettiego. Ten projekt muzyczny powstał dla uczczenia oficjalnych obchodów 2000-lecia chrześcijaństwa oraz jubileuszu dwudziestolecia pontyfikatu Jana Pawła II. Jest on pierwszym w historii wydawnictwem muzycznym z udziałem papieża.

Dramaturgia, teatr

Z teatrem Karol Wojtyła zetknął się już w gimnazjum w Wadowicach, gdzie brał udział jako aktor w przedstawieniach szkolnych. Swoje zainteresowania teatralne traktował bardzo poważnie, a na kształtowanie jego osobowości jako artysty miał największy wpływ jego mistrz, reżyser teatralny Mieczysław Kotlarczyk. Brał udział w stworzonym jesienią roku 1942 przez Kotlarczyka Teatrze Słowa (później nazywanym Teatrem Rapsodycznym). W1942, ku rozczarowaniu Kotlarczyka, Wojtyła zrezygnował z dalszej pracy artystycznej i postanowił studiować teologię w tajnym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Krakowie, a potem na konspiracyjnym Wydziale Teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego

Mimo że Karol Wojtyła w latach 40 wybrał drogę kapłaństwa, nie zerwał swoich związków z teatrem – był dramaturgiem i krytykiem teatralnym. Napisał kilka dramatów. Wczesne sztuki teatralne Wojtyły to Hiob  i Jeremiasz– oba z 1940.

Sztuka Brat naszego Boga  (powstała 1944-1950) została zainspirowana postacią żyjącego na przełomie XIX i XX w św. Adama Chmielowskiego, znanego jako Brat Albert. Utwór Wojtyły przedstawia dylematy moralne artysty, który porzuca malarstwo, by służyć biednym. W roku 1989 Adam Chmielowski został przez Jana Pawła II kanonizowany.

Dojrzałość twórczą odsłania dramat Przed sklepem jubilera (powstały  1960) to najbardziej znana sztuka Wojtyły, wielokrotnie wystawiana w teatrze. Tematem jest miłość między ludźmi: jako nadzieja lub rozczarowanie, jako uczucie i więź intymna, a w końcu jako uświęcający sakrament

Ostatni dramat Wojtyły, Promieniowanie ojcostwa (powstały 1964), określony został w podtytule jako "misterium". Dotyczy podmiotowości ludzkiej, fenomenu miłości, także Boga – jako tajemnicy metafizycznej.

Książki, które wydał jako Karol Wojtyła

  • Renesansowy psałterz – młodzieńczy zbiór wierszy, powstały przed II wojną światową

  • Świętego Jana od Krzyża nauka o wierze (tytuł w innym przekładzie: Zagadnienie wiary w dziełach świętego Jana od Krzyża) powstały 1948 na Uniwersytecie Angelicum w Rzymie

  • Wykłady lubelskie – zapis wykładów z filozofii głoszonych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1954-1956

  • Elementarz etyczny –szkice zamieszczane pierwotnie w „Tygodniku Powszechnym” w roku 1957

  • Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maksa Schelera, 1959

  • Miłość i odpowiedzialność – 1960; monografia przedstawiająca analizę psychologiczną, filozoficzną i teologiczną zjawiska miłości

  • Osoba i czyn –1969; najważniejsza monografia filozoficzna; studium z zakresu antropologii chrześcijańskiej

  • Poezje i dramaty – całość dorobku

  • Renesansowy psałterz – młodzieńczy zbiór wierszy, powstały przed II wojną światową

  • Świętego Jana od Krzyża nauka o wierze (tytuł w innym przekładzie: Zagadnienie wiary w dziełach świętego Jana od Krzyża) powstały 1948 na Uniwersytecie Angelicum w Rzymie

  • Wykłady lubelskie – zapis wykładów z filozofii głoszonych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1954-1956

  • Elementarz etyczny –szkice zamieszczane pierwotnie w „Tygodniku Powszechnym” w roku 1957

  • Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maksa Schelera, 1959

  • Miłość i odpowiedzialność – 1960; monografia przedstawiająca analizę psychologiczną, filozoficzną i teologiczną zjawiska miłości

  • Osoba i czyn –1969; najważniejsza monografia filozoficzna; studium z zakresu antropologii chrześcijańskiej

  • Poezje i dramaty – całość dorobku artystycznego autora utwory poetyckie, m. in. poematy; Pieśń o Bogu ukrytym, Stanisław; dramaty, m. in.: Brat Naszego Boga, Przed sklepem jubilera, Promieniowanie ojcostwa; także esej O teatrze słowa

  • Aby Chrystus się nami posługiwał – zbiór esejów z całego okresu prac twórczej sprzed pontyfikatu; m. in.: Apostoł, O humanizmie św. Jana od Krzyża, Personalizm tomistyczny

  • Zagadnienie podmiotu moralności – zespół rozpraw z zakresu etyki artystycznego autora utwory poetyckie, m. in. poematy; Pieśń o Bogu ukrytym, Stanisław; dramaty, m. in.: Brat Naszego Boga, Przed sklepem jubilera, Promieniowanie ojcostwa; także esej O teatrze słowa

  • Aby Chrystus się nami posługiwał – zbiór esejów z całego okresu prac twórczej sprzed pontyfikatu; m. in.: Apostoł ,O humanizmie św. Jana od Krzyża, Personalizm tomistyczny

  • Zagadnienie podmiotu moralności – zespół rozpraw z zakresu etyki

Książki, które wydał jako Jan Paweł II

  • Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa – Watykan 1986

  • Przekroczyć próg nadziei – Lublin 1994

  • Tryptyk rzymski – Kraków 2003

  • Dar i Tajemnica– 1996

  • Wstańcie, chodźmy – Kraków 2004

  • Pamięć i tożsamość– Kraków 2005